Τελευταία, διαβάζω πολλά σχετικά άρθρα που αναφέρονται στην τιμωρία.
Πρέπει να μπαίνει το παιδί στην τιμωρία; Με ποιον τρόπο; Είναι παιδαγωγικό να το απομονώνουμε; Πώς μπορεί το παιδί να κατανοήσει τα όρια αν δεν μπει τιμωρία; Πώς θα καταλάβει ότι οι πράξεις του έχουν συνέπεια; Ποια πρέπει να είναι η συνέπεια αυτή;
Πολλοί συγγραφείς, παιδαγωγοί και παιδοψυχολόγοι αναφέρουν πως η τιμωρία είναι μια απαρχαιωμένη μέθοδος και θίγει την αυτοεκτίμηση του παιδιού. Άλλοι αναφέρουν ότι τα όρια δημιουργούν αίσθημα ασφάλειας στο παιδί και είναι απαραίτητα στη ανάπτυξή του.
Τελικά ναι ή όχι στην τιμωρία;
Προσωπικά, διαφωνώ με τις «συνταγές» και τις απόλυτες οδηγίες. Πιστεύω πολύ ότι το κάθε παιδί πρέπει να αντιμετωπίζεται εξατομικευμένα. Μην αφομοιώνετε τα πάντα που ακούτε από εμάς τους ειδικούς. Αξιολογήστε τα και προσαρμόστε τα στη δική σας οικογένεια.
Αρχικά, να πω πως είμαι κατά της τιμωρίας με την έννοια «έκανες κάτι που εγώ θεωρώ λάθος, θα σε τιμωρήσω (εκφοβίσω) για να μην το ξανακάνεις». Όχι. Ο εκφοβισμός θα δημιουργήσει αίσθημα κατωτερότητας στο παιδί όπου στο διάστημα που θα είναι στην τιμωρία θα μειώνει την αυτοαξία του. Δεν θα μπορεί να διακρίνει τις συνέπειες της πράξης του, αντίθετα θα σκέφτεται ότι είναι «κακό παιδί». Επίσης, δεν έχει νόημα να μην επαναλάβει τη συμπεριφορά επειδή φοβάται την τιμωρία. Ο στόχος είναι, το παιδί, να μάθει να ελέγχει τη συμπεριφορά του σύμφωνα με το τι θεωρεί σωστό ή λάθος.
Ο σκοπός του γονέα είναι να δημιουργεί ασταμάτητα το αίσθημα ασφάλειας και αυτοπεποίθησης στο παιδί. Παράλληλα, χρειάζεται να του δείχνει πώς να σέβεται τα όρια και τους κανόνες που επικρατούν στο σπίτι (το καλύτερο είναι οι κανόνες να συζητιούνται με τα παιδιά και να συνυπογράφουν και αυτά). Εδώ όμως, πρέπει να τονίσω ότι τα όρια και τους κανόνες, χρειάζεται να σεβόμαστε πρώτα εμείς οι γονείς. Η συμπεριφορά μας πρέπει να φιλτράρεται από εμάς τους ίδιους καθώς αποτελεί πρότυπο για τα παιδιά μας. Δηλαδή, ένας μπαμπάς που θα φωνάζει στη μαμά, και μετά από μισή ώρα λέει στο παιδί του «μην φωνάζεις, μου πήρες τα αυτιά!» δημιουργεί αίσθημα σύγχυσης και ανασφάλειας στο παιδί, το οποίο με τη σειρά του σκέφτεται «τελικά μπορώ να εμπιστευτώ τον μπαμπά; Κάνει αυτό που λέει; Μάλλον όχι. Άρα δεν θα του δίνω σημασία» (και φυσικά πώς να νιώσει ασφάλεια μαζί με κάποιον τον οποίο δεν εμπιστεύεται και το μπερδεύει;)
Μην αγχωθείς με αυτό και σκεφτείς ότι και εσύ δεν ήσουν συνεπής, απέναντι στο παιδί, σε κάτι, κάποια φορά. Αυτό αφορά τον κανόνα και όχι τις εξαιρέσεις.
Το παιδί λοιπόν που νιώθει ανασφάλεια και λαμβάνει μπερδεμένα μηνύματα, συνήθως αντιδρά προκαλώντας τους γονείς αρνητικά. Σε αυτή την περίπτωση λοιπόν, χρειάζεται να αλλάξει το πρόβλημα στη ρίζα του και όχι να σκεφτούμε πώς θα συνετίσουμε το παιδί. Αν αλλάξει ο γονέας, αυτόματα θα αλλάξει συναισθήματα και συμπεριφορά και το παιδί. Έτσι, οι τιμωρίες, απλά θα καταστρέψουν την ψυχολογία του.
Το παιδί που είναι στην ηλικία σχεδόν των 2 ετών, δοκιμάζει τα όρια των γονέων και εμφανώς πράττει κάτι που γνωρίζει ότι δεν πρέπει για να δει την αντίδραση των γονέων, χρειάζεται άλλη αντιμετώπιση.
Εγώ θυμάμαι πως η κόρη μου, κάποιες φορές, έκανε κάτι επίτηδες για να δει πώς θα αντιδράσω. Έπαιρνε μετά και ένα χαριτωμένο χαμογελάκι (στο οποίο πραγματικά ήταν πολύ δύσκολο να αντισταθώ) και ήταν σα να μου έλεγε «τώρα θα περάσει το δικό μου». Κάποιες φορές, το άφηνα να περάσει, κάποιες άλλες όμως, ειδικά όταν που κινδύνευε (να πήγαινε σε καλώδια, ή να επιδίωκε να ρίξει ένα γυάλινο ποτήρι κλπ) την προειδοποιούσα πως αν επαναλάβει την συγκεκριμένη συμπεριφορά (της εξηγούσα πολύ απλά και κατανοητά ποια συμπεριφορά εννοώ) θα πήγαινε «στην τιμωρία».
Το σημείο της τιμωρίας ήταν ένα απρόσωπο σημείο στο σπίτι (ή όπου ήμασταν) και στο οποίο θα καθόταν εκεί για όσα λεπτά είναι η ηλικία της (δύο ετών δύο λεπτά, δυόμιση ετών δυόμιση λεπτά κοκ). Έπρεπε να βεβαιωθώ ότι κατάλαβε στην προειδοποίηση ποια συμπεριφορά εννοώ, κατέβαινα στο ύψος της την κοίταζα στα μάτια και άλλαζα τόνο φωνής για να δει ότι σοβαρολογώ. Η φωνή φυσικά ήταν ήρεμη και σταθερή, λίγο πιο χαμηλή σε σχέση με την φωνή που άκουγε την υπόλοιπη ώρα και πάνω απ’όλα ευγενική. Αν επαναλάμβανε την πράξη, αυτόματα την έπαιρνα και την έβαζα «στην τιμωρία». Τις πρώτες φορές φυσικά έφευγε, όμως πάλι ήρεμα την επέστρεφα πίσω. Θυμάμαι την πρώτη φορά το είχα κάνει για πολύ ώρα. Είναι σημαντικό εδώ ο γονέας να κρατήσει την ψυχραιμία του και να μην τον συνεπάρει η ένταση του παιδιού. Από μια φορά και μετά κάθεται πάντα στη θέση, συνήθως υπομονετικά και περιμένει. Αυτά τα δυο λεπτά θεωρώ ότι τη βοηθάω να καταλάβει τι θα πει συνέπεια των πράξεών μας, αλλά και ότι τηρώ τα λεγόμενά μου. Έτσι, έχω παρατηρήσει πως πραγματικά ό,τι κι αν της πω το πιστεύει. Όμως φροντίζω να τηρώ αυτά που της λέω.
Μόλις λοιπόν περάσουν τα δυο λεπτά, φροντίζω πάλι ήρεμα και ευγενικά να της εξηγήσω γιατί την έβαλα να καθίσει εκεί. Πολύ σημαντικό! Πρέπει να καταλάβει γιατί συνέβη αυτό, με λίγα απλά λόγια. «Σε έβαλα εδώ γιατί με χτύπησες και πόνεσα» ή «Σε έβαλα να κάτσεις εδώ γιατί πείραζες την πρίζα που είναι επικίνδυνη» Στη συνέχεια τη ρωτάω αν θέλει να μου ζητήσει συγνώμη γι’ αυτό. Κάποιες φορές, ζητάει συγνώμη και τη ρωτάω το γιατί για να βεβαιωθώ ότι κατάλαβε τι συνέβη. Όταν αρνείται να ζητήσει συγνώμη το συζητάω μαζί της. Η όλη αυτή διαδικασία νομίζω ότι διαφέρει πολύ από αυτό που φαντάζονται οι περισσότεροι όταν ακούν τη λέξη «τιμωρία». Πλέον, η κόρη μου δεν μπαίνει στην τιμωρία γιατί από την προειδοποίηση σκέφτεται ότι η πράξη της θα έχει συνέπεια και δεν την επαναλαμβάνει. Εξάλλου αυτός είναι ο στόχος της διαδικασίας. Να δώσεις στο παιδί, με την προειδοποίηση (που είναι το πιο σημαντικό στάδιο της διαδικασίας) να σκεφτεί την πράξη του και τη συνέπειά της. Κάτι που την προετοιμάζει για τον ενήλικο κόσμο στον οποίο πρόκειται να ενταχθεί.
Πρέπει να πω πως όταν το παιδί έβλεπα ότι είναι πεινασμένο ή κουρασμένο ή σε ένταση για κάποιο λόγο (μη τήρηση του προγράμματος ή ερχομός ενός νέου μέλους ή πένθος ή διαζύγιο κλπ) τότε σε καμία περίπτωση δεν υπήρχε προειδοποίηση για «τιμωρία». Βάζω σε εισαγωγικά τη λέξη, γιατί σε αυτή την περίπτωση δεν αντιπροσωπεύει την ακριβή έννοια του όρου.
Στην πραγματικότητα υπάρχουν 4 ήδη τιμωρίας.
ΕΙΔΗ ΤΙΜΩΡΙΑΣ
-Φυσική τιμωρία (χαστούκι, χτύπημα με αντικείμενο, χτύπημα με το χέρι, τράβηγμα, σπρώξιμο κλπ)
-Λεκτική τιμωρία (προσβολή, ντρόπιασμα, γελοιοποίηση, ειρωνεία, χρήση σκληρών προσδιορισμών, το να πεις «δεν σ’ αγαπώ»)
-Κρατημένες αμοιβές («Δεν θα δεις τηλεόραση αν δεν συμμαζέψεις το δωμάτιό σου)
-Ποινές («έσπασες το βάζο, θα το πληρώσεις από το χαρτζιλίκι σου»)
Η φυσική τιμωρία που δυστυχώς, πολλοί γονείς χρησιμοποιούν για να πειθαρχήσουν τα παιδιά τους, δεν έχει κανένα αποτέλεσμα. Διαφωνώ για άπειρους λόγους να ασκείς βία στο παιδί και ένας από αυτούς είναι ότι αν το χτυπάς, πολύ απλά, το μαθαίνεις να χτυπάει. Επίσης, το παιδί που τιμωρείται με το ξύλο μισεί τον εαυτό του και τους άλλους. Σκέφτεται τον εαυτό του ως «κακό» και έτσι θα συμπεριφέρεται σαν «κακό παιδί». Αντίστοιχες συνέπειες έχει και η λεκτική τιμωρία. Όλων των ειδών οι τιμωρίες επικεντρώνονται στο παιδί. Οι αποτελεσματικές μέθοδοι πειθαρχίας επικεντρώνονται στην πράξη.
Ο καλύτερος τρόπος να μάθει μόνο του το παιδί να ελέγχει τη συμπεριφορά του, είναι να βιώσει τις συνέπειες των πράξεών του. Για παράδειγμα, εάν όλοι τρώτε και εκείνο δεν έρθει στο τραπέζι, άφησέ το. Όμως όταν πεινάσει θα ξέρει ότι θα πρέπει να περιμένει το επόμενο γεύμα. Αυτή θα είναι η φυσική συνέπεια της πράξης του, όπου θα βοηθηθεί να λάβει ευθύνη.
ΔΙΑΦΟΡΑ ΤΙΜΩΡΙΑΣ ΜΕ ΣΥΝΕΠΕΙΑΣ
Ο γονιός που τιμωρεί είναι σε ένταση, φωνάζει και γενικά φαίνεται θυμωμένος.
Ο γονιός που αφήνει το παιδί να βιώσει τη συνέπεια είναι φιλικός, όχι εχθρικός, χρησιμοποιεί ήρεμο τόνο φωνής, αλλά σοβαρός.
Στην τιμωρία ο γονέας δεν δίνει την ευκαιρία στο παιδί να σκεφτεί την συμπεριφορά του.
Να είσαι καλά!
Σ.
Κάνε like στη σελίδα μου στο facebook «Σάντυ Κουτσοσταμάτη» για να ενημερώνεσαι για τα άρθρα μου και όχι μόνο…
Twitter: S_Koutsostamati
Aπαγορεύεται η οποιαδήποτε αναπαραγωγή, αντιγραφή, αναδημοσίευση, ανάρτηση ή με οποιοδήποτε τρόπο χρήση των κειμένων της ιστοσελίδας. Οι παραβάτες θα διώκονται σύμφωνα με τον νόμο περί πνευματικής ιδιοκτησίας και τον ποινικό κώδικα.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για τάσεις και νέα στη Μόδα, Celebrity και Gossip News στο missbloom.gr
