Συμμετέχεις σε αρκετά πράγματα αυτή την περίοδο. Τι ετοιμάζεις ακόμα;
Στις 12 Μαρτίου ξεκινά η παράσταση "Τα πήρες όλα κι έφυγες" στο Παλλάς, όπου ενσαρκώνω τον Στράτο Διονυσίου. Πρόσφατα, παρουσιάσαμε με τη σκηνοθέτρια Κατερίνα Ευαγγελάτου για την παράσταση "Ιππόλυτος", που παρουσιάστηκε στο Χονγκ Κονγκ, σε ένα μεγάλο φεστιβάλ. Την ίδια στιγμή, τρέχουν τα γυρίσματα της τηλεοπτικής σειράς "Άγιος Έρωτας", στην οποία συμμετέχω.
Η απόφαση να υποδυθείς τον Στράτο Διονυσίου στο Παλλάς είναι τολμηρή. Είχες προσωπική σύνδεση με τα τραγούδια του;
Το αντίθετο θα έλεγα. Η επαφή μου με τον Στράτο Διονυσίου ήταν επιδερμική. Άκουγα τα τραγούδια του σε γιορτές ή όταν παίζονταν σε κάποια συνάντηση, αλλά ποτέ δεν είχα πάει στα μπουζούκια και γενικά δεν ανήκω σε αυτόν το χώρο. Παρ’ όλα αυτά, τα τραγούδια του, για κάποιο λόγο, είχαν αφήσει ένα αποτύπωμα μέσα μου. Η φωνή του μου φαινόταν χαρισματική, πολύ ιδιαίτερη. Συνειδητοποίησα, επίσης, ότι οι στίχοι του είχαν κοινά στοιχεία με τη δική μου ψυχοσύνθεση. Πολλά από τα τραγούδια του τα γνώριζα και μου άρεσαν, χωρίς καν να ξέρω ότι ήταν δικά του. Όταν άκουγα τη φωνή του, γεννιόταν μέσα μου ένα πολύ δυνατό συναίσθημα. Νομίζω ότι η μοναξιά και ο κατατρεγμός που έζησε με την οικογένειά του και όλα όσα τον στιγμάτισαν περνούν μέσα από τα τραγούδια του.
Άρα το λαϊκό τραγούδι μιλάει τόσο πολύ στην ψυχή μας επειδή είναι βιωματικό;
Το λαϊκό τραγούδι έχει αμεσότητα. Ο στίχος, η μελωδία, η ερμηνεία –ειδικά στην περίπτωση του Στράτου Διονυσίου– συνθέτουν ένα μοναδικό σύνολο. Αυτά τα τραγούδια είναι αριστουργήματα, γιατί μιλούν για ανθρώπινες εμπειρίες που αγγίζουν τους πάντες. Για παράδειγμα, ο στίχος "Της γυναίκας η καρδιά είναι μια άβυσσος, πότε η κόλαση και πότε ο παράδεισος" αφορά κάθε άνθρωπο, γιατί δεν στιγματίζει, αλλά περιγράφει ένα συναίσθημα. Δίνει φωνή σε όσα θα θέλαμε να πούμε όλοι, αλλά δεν μπορούμε.
Τι θα δούμε στην παράσταση;
Η παράσταση αφηγείται τη ζωή του Στράτου Διονυσίου, από την παιδική του ηλικία μέχρι το τέλος. Είναι ένα ταξίδι μέσα από σημαντικές στιγμές της ζωής του, με τραγούδια που ερμηνεύονται ζωντανά από τους τρεις γιους του. Πολλά από τα γεγονότα που παρουσιάζονται δεν τα γνώριζα και νομίζω ότι και ο κόσμος θα ανακαλύψει άγνωστες πτυχές της ζωής του. Ήταν ένας άνθρωπος γεμάτος πάθη, από κάθε άποψη.
Άραγε αυτό το πάθος δηλώνει αδυναμία ή δύναμη;
Είναι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Ο Στράτος είχε πάθη –είτε στον τζόγο είτε στο ποτό – αλλά αυτό που τον ξεχώριζε ήταν η ανθρωπιά του. Προερχόταν από τη μεταπολεμική Θεσσαλονίκη και είχε βιώσει πολλές δυσκολίες. Συμπονούσε τους ανθρώπους, βοηθούσε όσους είχαν ανάγκη. Ήταν ένας άνθρωπος με πάθη, αλλά και με γενναιοδωρία.
Στις πρόβες, συζητάτε με τους γιους του Διονυσίου για τον πατέρα τους;
Δεν συζητάω ποτέ, γιατί δεν έχω την περιέργεια ως άνθρωπος να κάνω ερωτήσεις – θα το θεωρούσα μεγάλη αδιακρισία. Όταν μελετάω μια περσόνα, την οποία αναλαμβάνω, τρόπον τινά, να ζωντανέψω, βασίζομαι σε πράγματα που έχω συναντήσει και όχι σε όσα έχω ακούσει. Πάντα μελετώ ενδελεχώς το υλικό που έχω στα χέρια μου και λειτουργώ εσωτερικά, χωρίς να επηρεάζομαι από εξωτερικά ερεθίσματα. Στις πρόβες, αν ειπωθεί κάτι τυχαία, το ακούω. Το κείμενο του Κωνσταντίνου Σαμαρά είναι εξαιρετικά καλογραμμένο και πλήρες, οπότε δεν ένιωσα καμία ανάγκη να ζητήσω επιπλέον πληροφορίες. Ωστόσο, μέσα από τις πρόβες και τη συνεργασία με τους συντελεστές –και κυρίως με τον σκηνοθέτη Βασίλη Μαυρογεωργίου– προέκυψαν νέα στοιχεία. Κάποιες φορές μπορεί να μην καταλάβαινα κάτι ή να το έβλεπα διαφορετικά. Αν δεν εμβαθύνω στα πράγματα, αν δεν αφιερωθώ σε αυτά για να τα ανακαλύψω και να τα αποκαλύψω, δεν μπορώ να φτάσω στην ουσία τους. Αυτή η διαδικασία απαιτεί μια μοναστική σχεδόν αφοσίωση, έναν εσωτερικό εγκλεισμό ώστε να αποκαλυφθεί το νόημα.
Θα μπορούσα, για παράδειγμα, να ακούσω μια πληροφορία από τον Άγγελο, τον Στέλιο και τον Διαμαντή, τους τρεις γιους του Στράτου Διονυσίου. Καθένας θα την είχε προσλάβει με διαφορετικό τρόπο – θα την άκουγα, λοιπόν, από τρεις διαφορετικές οπτικές. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε σύγχυση, ακόμη και για το πιο απλό γεγονός. Ένα συμβάν στο οποίο ήταν παρόντες και οι τρεις, θα μπορούσε να έχει τρεις διαφορετικές αφηγήσεις, ανάλογα με τον τρόπο που το αντιλήφθηκε ο καθένας. Για μένα, το σημαντικό είναι να μπορώ να βγάζω "από τη μύγα ξύγκι". Σταδιακά, καθώς συγκεντρώνω περισσότερες πληροφορίες, δημιουργείται μια νέα κατάσταση. Για παράδειγμα, το γεγονός ότι ο Στράτος είχε τον δικό του ράφτη στη Θεσσαλονίκη και φορούσε αποκλειστικά ραμμένα ρούχα, ποτέ έτοιμα, αυτή η "θρησκευτική" ευλάβεια που είχε για τα ρούχα, είναι μια λεπτομέρεια που αποκαλύπτει πολλά για την ουσία της προσωπικότητας που μελετώ.
Έτσι δουλεύεις πάντα, ανεξαρτήτως του είδους της παραγωγής;
Ναι, είτε πρόκειται για τον "Ιππόλυτο" είτε για τον Στράτο Διονυσίου. Κάθε κείμενο είναι ένας θησαυρός που απαιτεί διαρκή εμβάθυνση. Ο "Ιππόλυτος" ξεκίνησε το ταξίδι του κάποια στιγμή και τώρα τρέχει και ταξιδεύει. Αυτό δεν είναι κάτι που απλώς πραγματοποιείται. Έγινε τότε και συνεχίζει να αναπαράγεται μέσα από τις αναμνήσεις και τη διαρκή μελέτη. Έχω μια ιδιαίτερη σχέση με τα αρχαία ελληνικά και, στην περίπτωση του Ιππόλυτου, είχα άμεση πρόσβαση στο πρωτότυπο κείμενο, ώστε να αντλώ πληροφορίες για όλους τους χαρακτήρες. Κάθε κείμενο είναι ένας πλούτος, μέσα στον οποίο ασκείσαι διαρκώς, εμβαθύνοντας και ανακαλύπτοντας νέα στοιχεία.
Πόσο σημαντικό είναι το άνοιγμα του Φεστιβάλ Αθηνών στο εξωτερικό;
Είναι πολύ χρήσιμο και σημαντικό ότι μπορούμε να βρισκόμαστε στο εξωτερικό και να παρουσιάζουμε ένα τέτοιο θηριώδες έργο. Το γεγονός ότι συμμετέχουμε σε ένα τόσο σπουδαίο φεστιβάλ, όπως το 53ο Arts Festival του Χονγκ Κονγκ, παίζοντας στα ελληνικά μπροστά σε ένα κοινό που μιλά μια εντελώς διαφορετική γλώσσα και προέρχεται από μια διαφορετική κουλτούρα, είναι εξαιρετικά ελκυστικό. Θέλω να δω πώς θα διαμορφωθεί ο χώρος και πώς θα είναι η αλληλεπίδραση με το κοινό. Η επικοινωνία στην τέχνη είναι ενεργειακή• πάντα το πίστευα αυτό. Είτε μιλάμε την ίδια γλώσσα είτε όχι, η σύνδεση είναι θέμα ενέργειας του τεκταινόμενου. Το ίδιο συμβαίνει και στη μουσική: ένα μουσικό έργο, ακόμα κι αν το ακούμε με κλειστά μάτια, θα μας συντονίσει, θα μας συγκινήσει, θα μας συγκλονίσει. Επομένως, η πρώτη μας ευθύνη είναι να είμαστε ενεργειακά ανοιχτοί, ώστε οι άλλοι να μπορούν να συντονιστούν μαζί μας. Η εμπειρία μας στην Κίνα με τον "Ιππόλυτο" ήταν εξίσου συγκλονιστική. Οι θεατές διάβαζαν τους υπέρτιτλους, δεν κατανοούσαν τη γλώσσα, αλλά παρακολουθούσαν την ιστορία μέσα από μια σύντομη εισαγωγή. Παρ' όλα αυτά, έμειναν εκστατικοί απέναντι στην ενέργεια των σωμάτων στη σκηνή. Συνδυάζοντας τα λόγια που διάβαζαν με αυτό που έβλεπαν, δημιουργήθηκε ένα αόρατο νήμα που τους ταξίδευε.
Διαβάστε περισσότερα στο athinorama.gr