Καθώς οι πρώτες ζέστες του Μαΐου θυμίζουν ήδη καλοκαίρι, η Αθήνα βυθίζεται και πάλι στο γνώριμο θερινό της -συχνά αποπνικτικό- μικροκλίμα. Η πόλη μας, σύμφωνα με τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα, μετατρέπεται με ταχείς ρυθμούς σε μία αστική θερμική νησίδα. Με ελάχιστους πράσινους χώρους, εκτεταμένη κάλυψη από άσφαλτο και τσιμέντο και μια ασφυκτικά πυκνή δόμηση, η ελληνική πρωτεύουσα παραμένει "παγιδευμένη" σε ένα μικροκλίμα υπερθέρμανσης, ακόμα και τις νυχτερινές ώρες.
Το περσινό καλοκαίρι δεν αποτέλεσε εξαίρεση, με τον Ιούνιο του 2024 να καταγράφεται ως ο θερμότερος Ιούνιος που έχει καταγραφεί ποτέ στην Αθήνα από τότε που υπάρχουν μετρήσεις (1860). Το ερώτημα που αναδύεται ολοένα και πιο πιεστικά είναι: Γιατί έχει τόση ζέστη στην Αθήνα και γιατί δεν δροσίζει ποτέ;
Το Φαινόμενο της Αστικής Θερμικής Νησίδας (Urban Heat Island)
Η Αθήνα είναι ένα κλασικό παράδειγμα της λεγόμενης Αστικής Θερμικής Νησίδας (Urban Heat Island), δηλαδή του φαινομένου όπου οι πόλεις είναι σημαντικά πιο ζεστές από τις γύρω αγροτικές περιοχές. Σύμφωνα με τον μετεωρολόγο και ευρωβουλευτή του ΠΑΣΟΚ, Σάκη Αρναούτογλου, η έλλειψη πρασίνου και η άναρχη δόμηση επιδεινώνουν σημαντικά αυτό το φαινόμενο. "Ένα μεσημέρι Ιουλίου, η θερμοκρασία στην Ομόνοια μπορεί να φτάσει τους 40°C, ενώ στην Πνύκα ή στον Εθνικό Κήπο είναι 5–6 βαθμούς χαμηλότερη. Το τσιμέντο κρατά τη ζέστη και την απελευθερώνει το βράδυ, προκαλώντας προβλήματα υγείας στους κατοίκους του Λεκανοπεδίου", μάς εξηγεί.
Το πρόβλημα εντείνεται από το γεγονός ότι στην Αθήνα το πράσινο καλύπτει μόλις 3–5% της συνολικής επιφάνειας, όταν ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει τουλάχιστον 9 τ.μ. πρασίνου ανά κάτοικο.
Η κλιματική αλλαγή ως επιταχυντής της υπερθέρμανσης
Η κλιματική αλλαγή επιδεινώνει το ήδη προβληματικό μικροκλίμα της Αθήνας. Σύμφωνα με την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία και μελέτες του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών: οι καύσωνες στην Αθήνα έχουν αυξηθεί κατά 50% την τελευταία δεκαετία, η μέση θερμοκρασία στην πόλη αυξήθηκε κατά περίπου 1,5°C από τη δεκαετία του 1980 και οι τροπικές νύχτες (όταν η θερμοκρασία δεν πέφτει κάτω από τους 25°C) είναι πλέον σχεδόν καθημερινό φαινόμενο τους θερινούς μήνες.
Όπως επισημαίνει ο κ. Αρναούτογλου, τα καλοκαίρια γίνονται μεγαλύτερα και πιο θερμά: "Ενώ παλιά είχαμε 3–4 ημέρες καύσωνα και όχι κάθε χρόνο, τώρα μετράμε συνεχείς καύσωνες διάρκειας άνω των 10 ημερών. Το καλοκαίρι του 2023 στην Αθήνα είχαμε νύχτες με 30°C στις 3 τα ξημερώματα – αυτές οι τροπικές νύχτες είναι εξαιρετικά επικίνδυνες για την υγεία, γιατί το σώμα δεν προλαβαίνει να ανακάμψει. Οι καύσωνες ξεκινούν ήδη από τον Μάιο και φτάνουν ως τον Σεπτέμβριο."
Οι επιπτώσεις στην υγεία και στην ποιότητα ζωής
Η υπερθέρμανση της πόλης δεν είναι απλώς θέμα δυσφορίας - έχει σοβαρές επιπτώσεις: αύξηση καρδιοαναπνευστικών προβλημάτων κατά τη διάρκεια καύσωνα, ιδίως σε ευπαθείς ομάδες, μείωση παραγωγικότητας και αύξηση κόπωσης και υπερκατανάλωση ενέργειας για κλιματισμό, με οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος.
Η σημασία του αστικού πρασίνου: Τι μας λέει η επιστήμη
Σύμφωνα με τη Δρ Αγγελική Παρασκευοπούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το αστικό πράσινο (δέντρα, πράσινες στέγες, κάθετοι κήποι) αποτελεί καθοριστικό εργαλείο στη μάχη κατά της αστικής υπερθέρμανσης. Η σκίαση και η εξατμισοδιαπνοή των φυτών (η συνολική απώλεια νερού από τα φυτά προς την ατμόσφαιρα μέσω της εξάτμισης από το έδαφος και της διαπνοής από τα φύλλα) μειώνουν τη θερμοκρασία του αέρα και των επιφανειών.
"Δυστυχώς, η αξία του πρασίνου δεν είναι πλήρως αντιληπτή."
Σε σχετικές έρευνες, οι θερμοκρασίες σε σκιασμένες, φυτεμένες επιφάνειες κυμαίνονταν μεταξύ 20–30°C, ενώ σε επιφάνειες από άσφαλτο ή χυτό ελαστικό έφταναν τους 55–76°C. "Δυστυχώς, η αξία του πρασίνου δεν είναι πλήρως αντιληπτή. Σε έρευνα, μέσω ερωτηματολογίου σε Δήμο της Αθήνας, διαπιστώθηκε ότι σχεδόν το 25% των συμμετεχόντων δεν γνώριζε ότι τα δέντρα των δενδροστοιχιών συμβάλλουν στη μείωση τόσο της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος όσο και της ηλιακής ακτινοβολίας."
Διαβάστε περισσότερα στο athinorama.gr
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για τάσεις και νέα στη Μόδα, Celebrity και Gossip News στο missbloom.gr
